Mogadišo

Vikipedii-späi
Mogadišo
Muqdisho (somal.)
مقديشو‎ (arab., Makadīšū)
Valdkund Somali
Eläjiden lugu (2023) 2,610,000 ristitud
Pind 350 km²
Mogadišo Muqdisho (somal.) مقديشو‎ (arab., Makadīšū)
Telefonkod +252−61
Aigvö UTC+3


Mogadišo (somal.: Muqdisho [mʉqdɪʃɔ], arab.: مقديشو‎ [muqaˈdiːʃuː], ital.: Mogadiscio [moɡaˈdiʃʃo]) om Somalin pälidn da kaikiš suremb lidn.

Istorii[vajehta | vajehtada tekst]

Eländpunktan aluz om pandud arabižil i persižil torgovanoil 12. voz'sadal kuti Hamar-lidn torguindteiden ristikoičendan sijas. Möhemba sai araban Maqdaäu- vai Muqdiäu-nimitust -qdä-sanantüvespäi «pühä», severz'-se mečetid oli saudud lidnha 13. voz'sadal. Farh-ad-Dina-mečet' (1269) om kaičenus tähäsai. Lidnan ümbrišton mad sättudas maižandusele valdkundan tobjan palan erineden. Sen ližaks, lidnan merikar om kaikiš pohjoižemb sättui londuseline kar Päivnouzmaižes Afrikas.

Lidn oli Portugalijan ohjandusen al 16. voz'sadaspäi. Vspäi 1892 lidn da sen ümbrišt oliba Italijan kolonijaks. Vl 1954 Somalin universitetan aluz om pandud lidnha. Vspäi 1960 Mogadišo om ripmatoman valdkundan pälidn. Rahvahanikoiden soda Somališ mureni lidnad znamasižikš, sen irdad oma varmitadud ani kuti lidnuseks, ristitišt rippub verhiden maiden gumanitarižes abuspäi.

Edel rahvahanikoiden sodad lidn šingotihe tekstilin da soban pästandal. Vspäi 2011 lidnan udessauvondan process jätktase, Turkanman tobmuz abutab sauvondale mašiništol. Om sömtegimišton edheotandoid (fruktoiden ümbriradmine, Coca-Cola:n tegim), bankoiden i sidon sferad šingotasoiš.

Geografijan andmused[vajehta | vajehtada tekst]

Lidn da port sijadasoiš Indižen valdmeren randal, ühesa metrad ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Klimat om subekvatorialine pol'kuiv. Voden keskmäine lämuz om +27,1 C°, kuidme +25,4..+28,9 C°. Ekstremumad oma +16,2 C° i +39,8 C°. Paneb sadegid 428 mm vodes, enamba sulakus-heinkus (61..82 mm kus), kuiv sezon oleskeleb tal'vkus-keväz'kus (17 mm pordos), ei ole sadegid vilukus-uhokus.

Eläjad[vajehta | vajehtada tekst]

Vl 1962 lidnan ristitišt oli 116 222 eläjad. Vl 2015 lidnan eläjiden lugu oli 2 120 000 ristituid 91 km² pindal[1], vl 2019 — 2 555 000 ristituid. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'.

Homaičendad[vajehta | vajehtada tekst]

  1. Mogadisho //Demographia World Urban Areas: 11th Annual Edition: 2015 January (Mail'man lidnanterritorijoiden demografii, 11. jogavozne pästand, vn 2015 viluku. demographia.com). — Lp. 25. (angl.)



Afrikan pälidnad
Abudž | Addis-Abeb | Akkr | Alžir-lidn | Antananarivu | Asmar | Bamako | Bangi | Banžul | Bisau | Brazzavil' | Dakar | Dodom | Džibuti-lidn | Džub | Fritaun | Gaborone | Giteg | Harare | Hartum | Jamusukro | Jaunde | Kair | Kampal | Kigali | Kinšas | Konakri | Librevil' | Lilongve | Lome | Luand | Lusak | Malabo | Maputu | Maseru | Mbabane | Mogadišo | Monrovii | Moroni | Nairobi | Ndžamen | Niamei | Nuakšot | Port Lui | Porto Novo | Prai | Pretorii | Rabat | San Tome | Tripoli | Tunis-lidn | Uagadugu | Viktorii | Vindhuk