Mine sisu juurde

Rabat

Vikipedii-späi
Rabat
الرباط (Ar Ribat, arab.)
ⴻⵔⵔⴱⴰⵟ (Errbat, berber.)
Flag
Valdkund Marok
Eläjiden lugu (2021) 645,500 ristitud
Pind 118,5 km²
Rabat الرباط (Ar Ribat, arab.) ⴻⵔⵔⴱⴰⵟ (Errbat, berber.)
Pämez' Fatiha El' Mudni
(keväz'ku 2024—,
Fatiha El Moudni)
Telefonkod +212−37
Aigvö UTC+1


Lidnan kart (2021) sen Sale-kaimdajan palanke

Rabat ‎(arab.: الرباط Ar Ribat «jumalankodi-lidnuz»; berber.: ⴻⵔⵔⴱⴰⵟ — Errbat) om Marokon pälidn, politikan, kul'turan da tegimišton keskuz. Se om valdkundan seičemenz' lidn eläjiden lugun mödhe. Om Rabat — Sale — Kenitr-agjan administrativižeks keskuseks mugažo, mülüb sihe prefekturaks.

Nügüdläižen eländpunktan aluz om pandud Al'mohadad-dinastijan alusenpanijan Abd Al'-Mumin-sultanal vl 1146 kuti lidnuz tehmaha londoid Ispanijan lidnoihe. Vl 1170 mainitase Ribat-el'-Fath-nimenke «vägestusenkandai sodavarmitez».

Keskaigan lidn oli merirazbainikoiden peitsijaks. Vl 1912 francižen administracijan Juber Liote-ohjandai sirdi Rabatha pälidnad Fesaspäi päzutamha berberoiden vasthalibundoišpäi.

Rabat šingotase pälidnan funkcijoil (valdkundaližed päaluzkundad, verhiden maiden sur'oigenduzkundad) i valdkundaližil holitišil, valdkundaližiden finansoiden keskuseks, kul'turan keskusil, sauvondal i cementan kompanijal. Tehnopolis koume nellikkilometrad pindal radab Sale-kaimdailidnas (korktoiden tehnologijoiden edheotandad).

Geografijan andmused

[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Rabatan sijaduz agjas i valdkundas vn 2020 kartal vn 2015 administrativižen reforman jäl'ghe

Lidn sijadase Bu-Regreg-jogen (240 km pitte) Vadi Sal-estuarijan hural randal (Wadi Sala 24 km pitte) i Atlantižen valdmeren randištol, 0..160 m ü.m.t. korktusil. Matkad Marokon kaikiš järedambha Kasablank-lidnha-porthasai om 70 km suvipäivlaskmha valdmererandadme.

Klimat om Keskmeren, päivoikaz päiči tal'ves. Voden keskmäine lämuz om +17,7 C°, kezakun-sügüz'kun +20,8..+23,1 C°, tal'vkun-uhokun +12,3..+13,7 C°. Ekstremumad oma −3,2 C° (viluku) i +47,2 C° (heinku). Kezaaigan minimum om +8,2 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +30..+31 C° (tal'vku-uhoku). Paneb sadegid 522 mm vodes, enamba kül'mkus-vilukus (81..94 mm kus), kuiv sezon oleskeleb kezakus-elokus (5 mm pordos). Voib panda halad i lunt üks'-kaks' kerdad erasel tal'vel. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 77..83 % röunoiš voden aigan.

Rabatan prefektur (kommun) jagase videks nimitadud ümbrikoks-rajonaks: Agdal' Rijad, El' Jusufii (El Youssoufia), Hassan, Suissi, Jakub El' Mansur. Edel 2003. vot ned viž ümbrikod oliba erigoittud municipalitetoikš. Pen' Tuarg-municipalitet eriliženke statusanke (Touarga, 3932 eläjad vl 2014) mülüb prefekturha mugažo.

Edeližed lidnan pämehed oma Asma Rhlalu (Asmaa Rhlalou, sügüz'ku 2021 — uhoku 2024, Mohamed Sadiki (2015 — sügüz'ku 2021).

Vl 2014 lidnan eläjiden lugu oli 577 827 ristitud (agjan kahesandez) 117 km² pindal. Kaik 2,1 mln ristituid om ezilidnoidenke. Järedad ezilidnad oma Sale (Salé, arab. Sala) ani pohjoižpäivnouzmha (870 tuh. eläjid vl 2010, valdkundan nellänz' surtte lidn) i Kenitr 40 km pohjoižpäivnouzmha.

Rabat — Sale-tramvain kahten jonon seižutesed (2021)

Avtobusad (Alsa-City Bus, 350 likkunt) i tramvaid oma kundaližeks transportaks lidnas. Tramvaiverk om avaitud vn 2011 semendkus, se kogoneb kahtes jonospäi 43 seižutesenke, 27 km raudted.

Lidnan päraudtestancijad oma Rabat-Ville i Rabat Agdal, ned ühtenzoittas valdkundan toižidenke suridenke lidnoidenke: Marrakeš om nelläs časus matkad, Fes kahtes polenke ekspressal vai koumes polenke časus järgeližel jonusel, Kasablank om ühtes časus jonusel.

Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Rabat — Sale-lendimport[1] (RBA / GMME, 1,2 mln passažiroid vl 2023) sijadase kahesas kilometras pohjoižpäivnouzmha Rabataspäi ani Sale-ezilidnan taga. Tehtas reisid Päivlaskmaižen Evropan äjihe surihe lidnoihe (enamba Parižha i Brüsselihe), mugažo Stambulha.

  1. Rahvahidenkeskeižen Sale-lendimportan oficialižetoi sait (rabatairport.com). (angl.)



Afrikan pälidnad
Abudž | Addis-Abeb | Akkr | Alžir-lidn | Antananarivu | Asmar | Bamako | Bangi | Banžul | Bisau | Brazzavil' | Dakar | Dodom | Džibuti-lidn | Džub | Fritaun | Gaborone | Giteg | Harare | Hartum | Jamusukro | Jaunde | Kair | Kampal | Kigali | Kinšas | Konakri | Librevil' | Lilongve | Lome | Luand | Lusak | Malabo | Maputu | Maseru | Mbabane | Mogadišo | Monrovii | Moroni | Nairobi | Ndžamen | Niamei | Nuakšot | Port Lui | Porto Novo | Prai | Pretorii | Rabat | San Tome | Tripoli | Tunis-lidn | Uagadugu | Viktorii | Vindhuk