Belomorsk

Belomorsk
Беломорск (ven.)
Šuomua (karj.)
Sorokka (suom.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2023)	7,407 ristitud
Pind	13 km²
Pämez'	Irina Filippova (sügüz'ku 2018—)
Telefonkod	+7−81 437-xx-xxx
Avtokod	10
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Belomorsk (ven.: Беломо́рск, karj.: Šuomua — «sokaz rand», suom.: Sorokka) om Venäman lidn da raudtesol'm Karjalan Tazovaldkundan päivnouzmas. Se om Belomorskan rajonan administrativine keskuz da üks'jäine lidn.

Istorii

Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan vl 1419 kuti külä Vig-jogensun Sorok-vezisonen randoil (ven.: Сорока, sündui karjalan «saari»- i «joki»-sanoišpäi). Vl 1429 tetaban Solohkan jumalankodin German da Savvatii alusenpanijad oigenziba Solohkile arni neciš küläspäi. Vspäi 1551 Sorockai-külä (ven. деревня Сороцкая) oli alištunu Solohkan jumalankodile.

Vozil 1869−1912 koume mectegint purulikutimil oli saudud Sorok-külän laptoiš.

Vozil 1931−1941 Belbaltlag sijazihe lidnas da sen ümbrištos, sen ühthine ristitišt saihe 100 tuhazesai aigoidme. Lagerin türmatud sauvoihe Vaugedmeren-Baltijanmeren vezited, Segežan mechimkombinatad, varhapanihe mecad Pudožalesai.

Vl 1938 sügüz'kun 11. päiväl Sorok-külä, mecančapajiden, veziradnikoiden žilod i Sorokskai-žilo raudtestancijanno oliba ühtenzoittud lidnha uden Belomorsk-nimenke.

Toižen mail'man voinan aigan vozil 1941−1944 Belomorsk oli Karjalaiž-Suomen NST:n pordaigaližeks administrativižeks keskuseks.

Belomorskan ižandusen päsarakod oma mecan ümbriradmine, kalan püdo da kazvatand, sauvondkiven i šebnän samine, gidroenergetik (Belomorskan GES). Mugažo meriport (vspäi 1934) i leibtegim oma saudud lidnas.

Geografijan andmused

Lidnan sijaduz tazovaldkundas (2005), rajon om znamoitud 4 lugul

Lidn sijadase rajonan keskuzpalas, seižub Vauktan meren suvipäivlaskmaižel randal, Vig-jogensun randoil, Šižn'-vezisonen da Vaugedmeren-Baltijanmeren veziten hural randpolel, 10 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Matkad Petroskoihesai om 304 km orhal suvhe, 372 km avtotedme. Lähembaine lidn om Kem', 49 km pohjoižhe.

Tobmuz

Lidnankundan sijaduz rajonas vn 2010 kartal

Kaik 11 eländpunktad mülüdas Belomorskan lidnankundha (om sätud vl 2004, pind 258 km²): kuz' žilod, nell' küläd da üks' žilo raudtesarakonno. Niiden ühthine ristitišt om 865 eläjad vl 2016, heišpäi 643 ristitud elihe Zolotec-žilos (vl 2013).

Järgenduseližed valičendad lidnankundan Nevondkundha (ven.: Совет поселения) oliba vn 2013 sügüz'kun 8. päiväl (koumanz' kucund). Kaik rahvaz valičeb sen vižtoštkümned ezitajad videks vodeks. Nevondkundan ezimez' radab lidnankundan pämeheks. Edeline lidnankundan pämez' om Vera Jelisejeva (2013 — sügüz'ku 2018).

Ičeze Administracijad lidnas ei ole vn 2014 kezakuspäi, Belomorskan rajonan administracii tegeb sen velgusidme.

Eläjad

Vl 1959 lidnan eläjiden lugu oli 14 783 ristitud. Sen jäl'ghe kaikiš suremb ristitišt oli 19 tuhad eläjid vl 1992. Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 11 217 ristitud, vn 2021 — 7 708 ristitud. Vl 2017 lidnan ristitišt oli 9 861 eläjad, lidnankundan — 10 731 eläjad. Rajonan ristitišton koume videndest eläb lidnas.

Rahvahad (enamba 0,4 % vl 2021): venälaižed — 91,4 %, karjalaižed — 1,7 %, vaugedvenälaižed — 1,2 %, pomorad — 1,0 %, ukrainalaižed — 0,8 %, toižed rahvahad — 1,8 %, rahvahuden ozutandata — 2,1 %.

Ortodoksižen hristanuskondan kaks' jumalanpertid oma avaitud lidnas: phh. Zosima i Savvatii Solohkalaižiden (letihe vll 2004−2005) i ph. Mikulai-čudonsädajan (om vanhas pertiš vspäi 1993).

Lapsiden opendusen aluzkundad oma koume nimitadud päivkodid, kaks' keskškolad (nomer 1 i 3), čomamahtoiden škol A.Ju. Besolovan nimed, lapsiden da norišton sportškol A.V. Filippovan nimed. Pohjoižen kolledžan (Segež) filial om lidnan professionaližen opendusen aluzkundaks.

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes da sen ümbrištos (viž maršrutad). Meriport om saudud (nüg. alištub Oneg-lidnan portale), passažirühtenzoituz tegihe Solohkihesai ende. Belomorsk-stancii radab vspäi 1916, edel 1965. vot sen nimi oli Sorokskai, om raudtesol'meks vspäi 1941.

Matkad «Kol»-avtotehesai (M18, vspäi 2018 Р21, mülüb E105-avtomaršrutha) om 36 km lidnaspäi päivlaskmpolehe avtotesarakodme.

Galerei

• 
  «Belomorskan petroglifad»-kodirandantedištandmuzei (2020)
• 
  Phh. Zosiman, Savvatijan i Germanan Solohkilaižiden jumalanpert' kos'kenno, vn 2020 nägu
• 
  Vaugedmeren-Baltijanmeren veziten šlüz nomer 19 lidnas vl 2018
• 
  «Rostelekom:an» sauvuz i počtamt (2020)
• 
  Belomorsk-raudtestancijan sauvuz vl 2006

Irdkosketused

• Belomorsk-lidnankund Belomorskan rajonan oficialižel belomorsk-mo.ru-saital. (ven.)
• Belomorskan rajonan oficialine sait (belomorsk-mo.ru). (ven.)