Päiväine

Päiväine (latinan kelel: Sol) om Päiväižen sisteman üks'jäine tähtaz, kudambas ümbri necen sisteman toižed objektad punotas: planetad i niiden sputnikad, karlikplanetad i niiden kaimnikad, asteroidad, meteoroitad, händtähthad (kometad) da kosmospölüd. Necen tähthan astronomine znam om ☉.

Ümbrikirjutand

Tähtaz om sündnu läz 4,5 mlrd vozid tagaz gazmolekulärižes pil'vespäi. Päiväižen veduz om 99,866 % Päiväižen sisteman vedust vai 1,9891×10³⁰ kilogrammad. Lämuz Päiväižen pindal om 6000 K (kel'vinad). Gelii da fotonad kätas vezinikaspäi südäitukuižel reakcijal, substancijan 4,26 mln tonnoid heitase sädegoičendaks kaikuččel sekundal. Päiväižen sädegoičend abutab elole Mal (fotonad oma tarbhaižed fotosintezan täht), se sijadase 1,496×10⁸ kilometras vai 8,31 vauktuzminutas (8′ 20″) keskmäras.

Päiväižen südäin: vezinik (~73 % vedusespäi i ~92 % mülündmäraspäi), gelii (~nelländez vedusespäi i ~7 % mülündmäraspäi) da toižed elementad penembanke koncentracijanke (raud, nikel', kislorod vai hapanik, azot, ola, rik, magnii, hil'nik, neon, kal'cii, hrom). Spektraližen klassifikacijan mödhe Päiväine om G2V:n toižendan tähtaz («pakuine liliputtähtaz»).

Kaik om 26 000 vauktuzvozid Päiväižen da Maidten galaktikan keskusen keskes; Päiväine punose ümbri Maidtes. Nügüd' Päiväine om meiden galaktikan Orionan hijamas.

Päiväižhe sidodud vepsän mustatišed

Mustatišed

Ei päiväine ühtei ühtes čuraspäi pašta.

Kaikele radole pidab aig, aigata i päivoi ei pašta.

Päiväine-ki ei ozaida paštta.

Virkeh

Ühtes päiväižes hatrad kuivaziba. (edahaižen pol'ven heimolaižiš)

Homaičendad

Irdkosketused

Päiväine Vikiaitas