Kioto

Kioto
京都市
*(Kö:to-si)*
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Japonii
Eläjiden lugu (2018)	1,468,980 ristitud
Pind	827,83 km²
Pämez'	Daisaku Kadokava; (uhoku 2008—)
Telefonkod	+81−75
Aigvö	UTC+9

Kioto (japon.: 京都市 Kyōto-shi [kʲoːꜜto.ɕi] «pälidn») om seičemenz' lidn Japonijas eläjiden lugun mödhe. Lidn om ühtennimižen prefekturan administrativine keskuz.

Istorii[redaktiruida | redaktiruida purde]

Vozil 794−1869 Kioto oli Japonijan imperatoriden rezidencijaks i valdkundan pälidnaks, lidnan enzne nimi — Heian «kožundan da tünüden pälidn». Vozil 1467−1477 (torokaig) i 1864 lujad lämoipalod oliba lidnas. Vspäi 1869 imperatoran rezidencii i pälidn sijadasoiš Tokios («päivnouzmaine pälidn»), i nimitihe Kioto-lidnad lühüdaks aigaks «päivlaskmaižeks pälidnaks» (Saikö, 西京).

Toižen mail'man sodan aigan AÜV:oiden bombardiruindad koskiba vähän Kioton puižid pühäpertid. Kaik om 1600 buddizman i 400 sintoizman pühäpertid lidnas, sen ližaks äiluguižed sadud da pert'kulud.

Mail'man tetabiden Nintendo-, Kyocera- i Omron-kompanijoiden päfaterad sijadasoiš Kiotos. Turizm om lidnan sal'hen päpala, matknikad ajeltas kaikes miruspäi, mugažo se om japonižiden školnikoiden lopindklassoiden matkan päsija

Geografijan andmused[redaktiruida | redaktiruida purde]

Lidn sijadase prefekturan suvipäivlaskmas, Honšü-saren keskuzpalan päivlaskmas, Kansai (Kinki)-regionan keskuses, Kioton katl'uses, 9..981 m korktusil. Mägisel'gad oma lidnan röunoikš. Koume joged jokstas lidnas: Jodo-jogi Udzi-nimenke da mülüjad sen basseinha Kamo-jogi i Kacuranjogi.

Kioto jagase 11 lidnrajonha.

Eläjad[redaktiruida | redaktiruida purde]

Vn 2015 rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 1 475 183 ristitud, se oli kaikiš suremb. Vspäi 1980 ristitišt vajehtase 1,46..1,47 mln röunoiš. Lidn mülüb Osakan aglomeracijha, se om valdkundan kahtenz' surtte.

Transport[redaktiruida | redaktiruida purde]

Avtobusad, kaikenvuiččed lidnelektrojonused da taksid oma kundaližtransportaks lidnas. Vspäi 1981 metropoliten radab lidnas (vl 2017 om 2 jonod, 31 stancijad, 31 km raudted). Päraudtestancii om olmas vspäi 1877. Sinkansen-kiruhjonused ühtenzoittas lidnad Japonijan toižidenke järedoidenke lidnoidenke.