Montevideo

Montevideo

Lidnanznam
Valdkund	Urugvai
Eläjiden lugu (2011)	1,305,082 ristitud
Pind	201 km²
Pämez'	Maurisio Zunino (heinku 2024—, Mauricio Zunino)
Telefonkod	+598−2xxx-xxxx
Aigvö	UTC−3

Lidnan transportteiden kart (2010)

Montevideo (mugažo ispanijan kelel, virktas: [monteβiˈðe.o], kändase: «mägen nägen», täuz' nimi: San Felipe y Santiago de Montevideo) om Urugvain pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om Montevideon agjan administrativižeks keskuseks, agj om Montevideo-lidn praktižešti.

Lidn om valdkundan ižandusen, kul'turan da politikan keskuz, opendusen aluzkundoiden keskuzsija.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud ispanijalaižil vl 1724 tulendanno La Plat-lahthe heitmaha tavaroiden kontrabandad lähižes Kolonija-del'-Sakramento-lidnusespäi Buenos Airesha. Montevideo oli Päivnouzmaine Rand-agjan keskuseks (Ispanijan pala). Vodele 1800 lidnuden ristitišt oli 10 tuh. eläjid. Vozil 1809−1839 Fortaleza General Artigas-lidnuz om saudud Serro-kukhan päs, sen mödhe nimitihe-ki lidnad. Vl 1816 lidn oli anastadud portugalijalaižil i vozil 1822−1828 mülüi Brazilijan imperijha.

Vn 1828 elokuspäi lidn om ripmatoman Urugvain pälidnaks.

Geografijan andmused

Lidnan sijaduz valdkundas vn 2009 kartal

Lidn sijadase valdkundan suves, Atlantižen valdmeren randal. Reljef om kukhikaz. Keskuz sijadase 43 m ü.m.t. korktusel. Serro-kukkaz om kaikiš korktemb londuseline čokkoim, 136 m. Znamasine Santa-Lusii-jogi jokseb lidnan päivlaskmas.

Klimat om subtropine neps. Voden keskmäine lämuz om +17,3 C°, tal'vkun-keväz'kun +21,2..+23,3 C°, kezakun-elokun +11..+12,6 C°. Ekstremumad oma −5,6 C° (kezaku) i +42,8 C° (viluku). Kezaaigan minimum om +5 C° (tal'vku), tal'vaigan maksimum om +32,6 C° (eloku). Ei olele haloid kül'mkuspäi sulakuhusai. Paneb sadegid 1142 mm vodes, tazomäras vodes läbi (83..111 mm kuidme). Meriveden lämuz om +11,3..+24,2 C° voden aigan.

Tobmuz

Montevideon barrio:iden kart (2011)

Montevideo jagase kahesaks municipalitetaks (isp.: municipio) decentralizuimha lidnad vspäi 2010, znamoitas niid kelen suril kirjamil. Municipaližed ühtnikad alajagasoiš 62 nimitadud ümbrikoks (isp. barrio).

Lidnan tobmuden pämez' om intendant (isp.: Intendente de Montevideo). Edeližed lidnan pämehed oma Karolina Kosse (Carolina Cosse, kül'mku 2020 — heinku 2024), Kristian di Kandia (Christian Di Candia, sulaku 2019 — kül'mku 2020), Daniel' Martines (Daniel Martínez, heinku 2015 — keväz'ku 2019).

Eläjad

Vn 2011 Urugvain rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 1 305 082 ristitud, agjan (departament) — 1 319 108 ristitud (valdkundan ristitišton koumandez). Läz 1,95 mln ristituid elädas lidnaglomeracijas 1350 km² pindal, Urugvain koume ristitud videspäi elädas siš.

Ristitišton enambuz oma immigrantoiden jäl'gelaižed Ispanijaspäi i Italijan maišpäi, hristanuskondan polenpidajad (katolikad da protestantad).

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes. Ezilidnelektrojonused ajadas koumedme raudtedme. Sur' meriport radab lidnas jüguiden da matknikoiden täht.

Rahvahidenkeskeine civiline Karrasko-lendimport (MVD / SUMU, 2,1 mln passažiroid vl 2017) sijadase ühesatoštkümnes kilometras pohjoižpäivnouzmha lidnan keskuzpalaspäi. Sišpäi tehtas reisid Suviamerikan maihe, Buenos Aires-lidnha enamba kaiked, mugažo Madridha da Majamihe.

Galerei

• 
  Lidnan tobmuden sauvuz (2021)
• 
  Montevideon päjumalanpert' (riman katoline), vn 2010 nägu
• 
  Mail'man torguindan keskuz Montevideo vl 2010
• 
  Solís-teatr (2013, radab vspäi 1856)
• 
  Rahvahidenkeskeine Karrasko-lendimport vl 2013
• 
  Telekommunikacijoiden čuhunduz sen kompleksanke i port merikaranke vl 2017

Valitud sebruzlidnad

• Ispanii Barselon, Ispanii (vn 1985 sulakuspäi)
• Brazilii Brazilia, Brazilii (sulaku 1997)
• Venäma Piter, Venälaine Federacii (1990)
• Brazilii San Paulu, Brazilii (kezaku 2007)

Irdkosketused

• Lidnan ohjastusen oficialine portal (montevideo.gub.uy). (isp.)