Paragvai: Erod versijoiden keskes

Paragvain Tazovaldkund
República del Paraguay (isp.)
Tetã Paraguái (guaranikš)
Flag;	Valdkundznam;
Pälidn	Asunsjon
Eläjiden lugu (2012)	6,672,633 ristitud
Pind	406,752 km²
Kel'	ispanijan, guaranin
Valdkundan pämez'	Horasio Kartes
Päministr	hän-žo
Religii	hristanuskond
Valüt	paragvain guarani (PYG)
Internet-domen	.py
Telefonkod	+595
Aigvö	UTC-4

Sirvi ajalugu interaktiivselt

← Vanhemb vajehtuz Udemb vajehtuz→

Südäimišt om heittud Ližatud südäimišt

VisuaalneVikitekst

Pandud

Vajehtuz 12. Heinku 2015, kell 18:32

Paragvai (isp.: Paraguay, guaranikš: Paraguái), täuz' oficialine nimi — Paragvain Tazovaldkund (isp.: República del Paraguay, guaranikš: Tetã Paraguái), om mererandatoi valdkund Suviamerikas. Pälidn om Asunsjon.

Istorii

Vl 1811 semendkun 14. päiväl Paragvai tedoti ičeze ripmatomudes Ispanijaspäi, se oli tundištadud toižel päiväl.

Jäl'gmäine Konstitucii^[3] oli vahvištadud vl 1992 da tuli väghe.

Geografižed andmused

Paragvai om mavaldkundröunoiš Brazilijanke pohjoižpäivnouzmas da päivnouzmas (röunan piduz — 1371 km), Argentinanke suves da suvipäivlaskmas (2531 km), Bolivijanke lodehes (753 km). Ühthine röunoiden piduz om 4655 km. Valdkundan pind om 406,752 km². Saum vezid — 2,6%. Paragvai om mererandatoi valdkund.

Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om Cerro Pero (Cerro Tres Kandu)-kukhaz (842 m). Kaikiš madalamb čokkoim om Paragvai- da Paran-jogiden ühthejoksmusen sija, 46 metrad valdmeren pindan päl.

Londuseližed varad oma raudkivend, marganc, mouckivi, mec, gidroenergii.

Politine sistem

Ohjandusen form om unitarine konstitucine prezidentine tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' da azekhiden vägiden päkäsknik om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, toižen strokun voimuseta. Üks' varaprezident om hänele abhu. Prezident paneb ohjastusen ministrid da agjoiden pämehid radnikusile. Enzne prezident tegese Senatan ühtnijaks ičeze elon pitte, no änestada siš hänele ei sa.

Parlament om kaks'kodine Nacionaline Kongress (isp.: Congreso Nacional). Sen ühtnijoile sab ületada prezidentan kel'dod da heitta prezidentad ministridenke radmaspäi. Kaik rahvaz änestab heid videks vodeks. Üläkodi om Senatoriden Kodi (isp.: Cámara de Senadores) 45 ühtnijanke. Alakodi om Ezitajiden Kodi (isp.: Cámara de Diputados) 80 deputatanke.

Paragvain päjärgvaličendad oliba vl 2013 sulakun 21. päiväl, valitihe prezidentad da parlamentan ühtnijoid. Nügüdläine prezident om Horasio Kartes (sai 48,48%).

Administrativiž-territorialine jagand

Kacu kirjutuz: Paragvain administrativiž-territorialine jagand.

Paragvai alajagase 18 regionha: 17 agjad (departamentad) da üks' Asunsjon-pälidnan ümbrik.

Eläjad

Paragvaiš elädas paragvajalaižed.

Toižed sured lidnad (enamba 300 tuh. ristitud vl 2014, surembaspäi penembha): San Lorenso, Sjudad Del' Este, Luke, Fernando-de-la-Mor, Lambare, Pedro Huan Kabal'jero. Vl 2014 kaik oli 15 lidnad enamba 100 tuh. eläjidenke.

Ižanduz

Paragvain päeksport om sojanbabud (50%, sidä kesken 7% — kabusemned sötamha živatoid, 4% — soivoi), lehmänliha (15%), elektruz (6%), kukuruz (6%); toine eksport — nižu (4%), lehmännahk (2%), ris (1%), rogosahar (1%).

Vl 2013 Urugvai, Brazilii, Argentin da Venäma oliba Paragvain 60% eksportan partnörikš.

Vl 2012 Brazilii, Kitai, Argentin da AÜV oliba Paragvain 60% importan partnörikš.

Homaičendad

Irdkosketused

	Suviamerikan valdkundad
	Suviamerikan valdkundad Argentin \| Bolivii \| Brazilii \| Čili \| Ekvador \| Gajan \| Kolumbii \| Paragvai \| Peru \| Surinam \| Urugvai \| Venesuel

[1] Evolución de la Población Total. Periodo: 1950 - 2002. Proyección 2012. — Dirección General de Estadísticas, Encuestas y Censos (DGEEC). — Dgeec.gov.py. (isp.)

[2] Paragvain pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov). (angl.)

[3] Paragvain Konstitucijan tekst (1992) vn 2011 vajehtusidenke. — Pdba.georgetown.edu. (isp.)

[1]

[2]

[3]

@@ Rivi 8: / Rivi 8: @@
 | Eläjiden lugu = 6.672.633<ref>[http://www.dgeec.gov.py/sub_index/Pobreza/Paraguay%20Evolucion%20de%20la%20Poblacion%20Total%20Periodo%201950-2002%20Proyeccion%202012.pdf Evolución de la Población Total. Periodo: 1950 - 2002. Proyección 2012. — Dirección General de Estadísticas, Encuestas y Censos (DGEEC)]. — Dgeec.gov.py. {{ref-es}}</ref>
 | Voz' = 2012
+| Pind = 406.752<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pa.html Paragvain pind. — Mail'man faktoiden kirj (Cia.gov).] {{ref-en}}</ref>
-| Pind = 406.752
 | Kart = LocationParaguay.svg
 | Kel' = [[ispanijan kel'|ispanijan]], [[guaranin kel'|guaranin]]
-| Valdkundan pämez' = [[Kartes Orasio|Orasio Kartes]]
+| Valdkundan pämez' = [[Kartes Horasio|Horasio Kartes]]
 | Päministr = ''hän-žo''
 | Religii = [[hristanuskond]]
@@ Rivi 19: / Rivi 19: @@
 | Aigvö = [[UTC]]-4
 }}
-'''Paragvai''' ([[ispanijan kel'|isp.]]: ''Paraguay'', [[guaranin kel'|guaranikš]]: ''Paraguái''), täuz' oficialine nimi — '''Paragvain Tazovaldkund''' ([[ispanijan kel'|isp.]]: ''República del Paraguay'', [[guaranin kel'|guaranikš]]: ''Tetã Paraguái''), om valdkund [[Suviamerik]]as. Pälidn om [[Asunsjon]].
+'''Paragvai''' ([[ispanijan kel'|isp.]]: ''Paraguay'', [[guaranin kel'|guaranikš]]: ''Paraguái''), täuz' oficialine nimi — '''Paragvain Tazovaldkund''' ([[ispanijan kel'|isp.]]: ''República del Paraguay'', [[guaranin kel'|guaranikš]]: ''Tetã Paraguái''), om mererandatoi valdkund [[Suviamerik]]as. Pälidn om [[Asunsjon]].
 == Istorii ==
+Vl 1811 semendkun 14. päiväl Paragvai tedoti ičeze ripmatomudes [[Ispanii|Ispanijaspäi]], se oli tundištadud toižel päiväl.
+Jäl'gmäine Konstitucii<ref>[http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/Paraguay/para1992.html Paragvain Konstitucijan tekst (1992) vn 2011 vajehtusidenke. — Pdba.georgetown.edu.] {{ref-es}}</ref> oli vahvištadud vl 1992 da tuli väghe.
 == Geografižed andmused ==
 [[Fail:Paraguay location map Topographic.png|thumb|left|250px|Paragvain reljefan kart.]]
+Paragvai om mavaldkundröunoiš [[Brazilii|Brazilijanke]] pohjoižpäivnouzmas da päivnouzmas (röunan piduz — 1371 km), [[Argentin]]anke suves da suvipäivlaskmas (2531 km), [[Bolivii|Bolivijanke]] lodehes (753 km). Ühthine röunoiden piduz om 4655 km. Valdkundan pind om 406,752 km². Saum vezid — 2,6%. Paragvai om mererandatoi valdkund.
-Pind om 406,752 km². Veden pind — 2,6%.
+Valdkundan kaikiš korktemb čokkoim om [[Cerro Pero]] ([[Cerro Tres Kandu]])-kukhaz (842 m). Kaikiš madalamb čokkoim om [[Paragvai (jogi)|Paragvai]]- da [[Paran (jogi)|Paran]]-jogiden ühthejoksmusen sija, 46 metrad valdmeren pindan päl.
+Londuseližed varad oma [[raud]]kivend, [[marganc]], [[mouckivi]], [[mec]], [[gidroenergii]].
 == Politine sistem ==
 [[Fail:Palacio de los López en Asunción.jpg|thumb|right|250px|''Lopes:an pert'kulu'' om Paragvain prezidentan rezidencii da ohjastusen ištundoiden sija [[Asunsjon]]as.]]
+Ohjandusen form om unitarine konstitucine [[prezidentine tazovaldkund|prezidentine]] tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' da azekhiden vägiden päkäsknik om prezident. Kaik rahvaz valičeb händast videks vodeks, toižen strokun voimuseta. Üks' varaprezident om hänele abhu. Prezident paneb ohjastusen ministrid da agjoiden pämehid radnikusile. Enzne prezident tegese Senatan ühtnijaks ičeze elon pitte, no änestada siš hänele ei sa.
-Ohjandusen form om [[prezidentine tazovaldkund]].
+Parlament om kaks'kodine Nacionaline Kongress ([[ispanijan kel'|isp.]]: ''Congreso Nacional''). Sen ühtnijoile sab ületada prezidentan kel'dod da heitta prezidentad ministridenke radmaspäi. Kaik rahvaz änestab heid videks vodeks. Üläkodi om Senatoriden Kodi ([[ispanijan kel'|isp.]]: ''Cámara de Senadores'') 45 ühtnijanke. Alakodi om Ezitajiden Kodi ([[ispanijan kel'|isp.]]: ''Cámara de Diputados'') 80 deputatanke.
+Paragvain päjärgvaličendad oliba vl 2013 sulakun 21. päiväl, valitihe prezidentad da parlamentan ühtnijoid. Nügüdläine prezident om [[Kartes Horasio|Horasio Kartes]] (sai 48,48%).
 == Administrativiž-territorialine jagand ==
 &nbsp;&nbsp;&nbsp;''Kacu kirjutuz: [[Paragvain administrativiž-territorialine jagand]].''
-Paragvai alajagase 17 departamentha da ühthe pälidnan ümbrikho.
+Paragvai alajagase 18 regionha: 17 agjad (departamentad) da üks' [[Asunsjon]]-pälidnan ümbrik.
 == Eläjad ==
+Paragvaiš elädas [[paragvajalaižed]].
+Toižed sured lidnad (enamba 300 tuh. ristitud vl 2014, surembaspäi penembha): [[San Lorenso (lidn, Paragvai)|San Lorenso]], [[Sjudad Del' Este]], [[Luke (lidn, Paragvai)|Luke]], [[Fernando-de-la-Mor]], [[Lambare]], [[Pedro Huan Kabal'jero]]. Vl 2014 kaik oli 15 lidnad enamba 100 tuh. eläjidenke.
 == Ižanduz ==
+Paragvain päeksport om [[soi|sojanbabud]] (50%, sidä kesken 7% — kabusemned sötamha živatoid, 4% — soivoi), [[lehm|lehmänliha]] (15%), [[elektruz]] (6%), [[kukuruz]] (6%); toine eksport — [[nižu]] (4%), [[nahk (material)|lehmännahk]] (2%), [[ris]] (1%), [[sahar (produkt)|rogosahar]] (1%).
+Vl 2013 [[Urugvai]], [[Brazilii]], [[Argentin]] da [[Venäma]] oliba Paragvain 60% eksportan partnörikš.
+Vl 2012 [[Brazilii]], [[Kitai]], [[Argentin]] da [[AÜV]] oliba Paragvain 60% importan partnörikš.
 == Homaičendad ==
@@ Rivi 45: / Rivi 64: @@
 == Irdkosketused ==
 * [http://www.presidencia.gov.py/ Paragvain ohjastusen oficialine sait.] {{ref-es}}
+* [http://www.dgeec.gov.py/ Paragvain Statistikan, küzundlehtesiden da rahvahanlugemižiden direkcii (''DGEEC'').] {{ref-es}}
 {{Suviamerik}}
-{{stub}}
 [[Kategorii:Paragvai| ]]