Lomonosovan rajon (Leningradan agj)

Lomonosovan rajon
Ломоносовский район
Znam (text);	Flag (text);
Valdkund	Venäma
Administrativine keskuz	Lomonosov-lidn
Eläjiden lugu (2024)	90,576 ristitud
Pind	1,919,17 km²

Lomonosovan rajon (ven.: Ломоно́совский райо́н) om Venäman municipaline ühtnik Leningradan agjas.

Nece om Leningradan agjan üks'jäine municipaline ühtnik, kudamban ohjandusen organad sijadase toižes fegeracijan subjektas — Piteriš. Rajonan administrativine keskuz om Lomonosov-lidn, iče mülüb Piterin Petrodvorecan rajonha, sijadase pohjoižpolehe rajonaspäi.

Istorii

Rajonan aluz om pandud vn 1927 elokun 1. päiväl Leningradan agjan Leningradan ümbrikho ühten aigan niiden sädandanke kuti Oranijenbauman rajon. Oranijenbaum tegihe rajonan keskuseks. Vn 1930 heinkun 23. päiväl heittihe ümbrikod, i siš aigaspäi rajon mülüb Leningradan agjaha kut administrativine ühtnik.

Vspäi 1939 Oranijenbaum-lidn alištui agjan tobmudele oikti, hot' rajonan tobmuden organad oliba neciš lidnas. Toižen mail'man sodan aigan rajonan suvipala oli okkupiruidud. Vl 1948 udesnimitihe lidnad da rajonad nügüdläižikš. Vl 1955 ühtištadihe Krasnoje Selon rajonad Lomonosovan rajonanke. Vl 1963 kätihe Krasnoje Selod lidnaks agjan alištusenke. Vl 1973 Sosnovii Bor kändihe lidnaks agjan alištusenke da läksi rajonaspäi.

Vl 1978 Lomonosov-lidn kändihe Leningradan palaks, no lidnan Deputatoiden nevondkund kändihe Lomonosovan rajonan Deputatoiden nevondkundaks. Rajon om olmas nügüdläižiš röunoiš vspäi 2006.

Geografijan andmused

Lomonosovan rajon om Leningradan agjan päivlaskmaine taho. Pind — 1 919 nellikkilometrad (jäl'gmäine sija agjas). Mecad ottas 72,7 % territorijad (1448 km²).

Om röunoid Venäman koumenke rajonanke da kahtenke lidnanke:

pohjoižpäivnouzmas i päivnouzmas Piterinke;
suvipäivnouzmas Leningradan agjan Gatčinan rajonanke;
suves Leningradan agjan Volosovon rajonanke;
suvipäivlaskmas Leningradan agjan Kingiseppan rajonanke;
lodehes Leningradan agjan Sosnovii Bor-lidnümbrikonke (pol'anklav).

Suomen laht lainištab rajonan päivlaskmaižed da pohjoižed randad 65 km randanpirdanke. Lühüdad joged mülüdas Suomen lahten (Atlantižen valdmeren) basseinha.

Londuseližed varad oma sauvondmaterialad (gravii, letked, saved), mineraližed mujud, reskvezi.

Tobmuz

Vspäi 2006 rajonan territorii jagase 15 municipaližeks ühtnikaks. Ezmäi oli kaks' lidnankundad da 13 küläkundad, vspäi 2017 om nell' lidnankundad i 11 küläkundad.

Käskusenandai tobmuz om Deputatoiden nevondkund (ven.: Совет депутатов) 30 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Järgvaličendad sihe oliba vn 2014 sügüz'kun 14. päiväl. Dmitrii Polkovnikov radab sen ezimehen da rajonan pämehen vn 2014 redukun 5. päiväspäi. Deputatoiden nevondkund valičeb rajonan administracijan pämest.

Vn 2014 kül'mkun 1. päiväspäi Aleksei Kondrašov om valitud i radab rajonan administracijan pämehen kontraktan mödhe. Nell' varapämest oma hänele abhu. Kaik kuz' komitetad, 13 palakundad, üks' sektor, ohjanduzkund da 27 laudkundad alištudas rajonan administracijan pämehištole.

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe rajonan eläjiden lugu oli 70 347 ristitud, vn 2021 — 79 079 ristitud. Kaik 69 861 eläjad oli rajonas vl 2017. Kaikiš suremb rajonan ristitišt om nügüd'.

Kaik om 143 eländpunktad rajonas, sidä kesken kaks' lidnanvuittušt žilod, kümne žilod, kaks' raudtestancijan žilod, 129 küläd.

Kaikiš surembad eländpunktad oma Gorbunki-külä (7,5 tuh. rist. vl 2015), Russko-Visockoje-žilo (5,3 tuh. rist. vl 2010) i lidnanvuitte Lebäžje-žilo (4,4 tuh. rist. vl 2016).

Rahvahad (enamba 0,4 % vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe): venälaižed — 87,1 %, ukrainalaižed — 2,2 %, vaugedvenälaižed — 1,4 %, uzbekalaižed — 0,7 %, suomalaižed — 0,5 %, armenijalaižed — 0,4 %, toižed rahvahad — 3,3 %, rahvahuden ozutandata — 4,4 %.

Erased-se igähižed rahvahad: karjalaižed — 41 rist. (0,06 %), estilaižed — 28 rist. (0,04 %), vepsläižed — 5 rist. (vähemb mi 0,01 %), vodilaižed — 5 rist. (vähemb mi 0,01 %), ižoralaižed — 1 rist. (vähemb mi 0,01 %)^[1].

Ižanduz

Rajonan ižandusen päsarakod oma mašinoidensauvomine, sauvondmaterialoiden pästand (apakut, metallkonstrukcijad, pilindmaterialad), poligrafii, maižanduz da kalankazvatuz, torguind da varažomad, tabakan ümbriradmine, sömtegimišt^[2], turizm.

Homaičendad

Irdkosketused

Lomonosovan rajonan oficialine sait (lomonosovlo.ru). (ven.)

[1] Национальный состав и владение языками, гражданство населения Ленинградской области (Leningradan agjan rahvahaline mülükund, ristitišton kel'mahtod da rahvahanikuz.) / Стат. сборник. Часть 1. — СПб.: Петростат, 2013. — 266 lpp. — Lpp. 63−64. (ven.)

[2] Lomonosovan rajonan investicine pasport (lenoblinvest.ru). — 9 lp. — Lpp. 2−3. (ven.)

[1]

[2]