Fresno

Fresno

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad
Eläjiden lugu (2023)	545,716 ristitud
Pind	300,43 km²
Pämez'	Džerri Daier (viluku 2021—, Jerry Dyer)
Telefonkod	+1−559
Aigvö	tal'vel UTC−8, kezal UTC−7

Fresnon transportine kart (2010)

Fresno (mugažo anglijan kelel, virktas [ˈfrɛznoʊ], «sarnipu» ispanijaks) om AÜV:oiden lidn Kalifornii-štatan keskuzpalas. Se om AÜV:oiden 34nz' i štatan videnz' lidn eläjiden lugun mödhe, Fresno-ümbrikon administrativine keskuz.

Istorii

Ende jokuts- i mivok-indejalaižed oliba enambuses lidnan tahondas. Fresnon ümbrik om sätud vl 1856 Kalifornijan kuldsäruläžundan aigan. Eländpunktan aluz om pandud vl 1872 kuti žilo udenno Fresno-stancijanno Suvitün'valdmerižel raudtel. Sai lidnan oiktusid vl 1885.

Vl 1958 Bank of America valiči arni Fresnod töhöpästamha BankAmericard-kreditkartad, kudambad udesnimitihe VISA:ks möhemba.

Fresno šingotase tervhudenkaičendan i opendusen aluzkundoil, sömtegimištol (sidä kesken lihan ümbriradmine), varjoičendsistemiden «Pelco»-kompanijal, turizmal (läz kaks'kümned aigtegod vodes, 20 muzejad i kul'turan aluzkundad, rahvahaližed puištod järvidenke ümbrištos). Lidnan territorii om ümbärtud maižanduzrajonal. Valdkundan sodavägiden äiluguižed palakundad baziruišoiš lidnanno.

Geografijan andmused

Lidnan sijaduz Fresno-ümbrikos i Kalifornii-štatas vn 2006 kartal

Lidn sijadase San-Hoakin-jogen alangištos (angl.: San Joaquin Valley), 94 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. San-Hoakin-jogi om lidnan pohjoižröunaks. Ühthine pind om 300,43 km², sidä kesken kuivma 297,3 km², vezi 3,13 km². Fresno röunatab Mader-ümbrikonke pohjoižes (Madera).

Klimat om päipaštokaz kuiv. Voden keskmäine lämuz om +18,3 C°, kezakun-sügüz'kun +25,1..+28,6 C°, tal'vkun-uhokun +8,6..+11,3 C°. Ekstremumad oma −8 C° (tal'vku, uhoku) i +46 C° (heinku, sügüz'ku). Kezaaigan minimum om +3 C° (sügüz'ku), tal'vaigan maksimum om +29 C° (uhoku). Paneb sadegid 279 mm vodes, enamba tal'vkus-keväz'kus (45..55 mm kus), kuiv sezon oleskeleb kezakus-sügüz'kus (8 mm pordos). Keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 40..50 % röunoiš semendkuspäi sügüz'kuhusai, 69..84 % kül'mkus-keväz'kus.

Tobmuz

Lidn jagase seičemeks rajonaks (District 1..7). Valitas lidnan nevondkundan ühtnijoid üksin rajonaspäi. Kaik lidnalaižed valitas merad. Nevondkundan ühtnijoiden i meran (mayor of Fresno) valdatusiden strok om nell' vot, ühten kahtenden strokun voimuz om olmas.

Edeližed merad oma Li Brand (Lee Brand, viluku 2017 — viluku 2021), Ešli Suerendžin (Ashley Swearengin, viluku 2009 — viluku 2017).

Eläjad

Vn 2010 AÜV:oiden rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 494 665 ristitud, vn 2020 — 542 107 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Läz üht millionad ristituid om ezilidnoidenke.

Augotižlibundan mödhe (2020): ispanijalaižed i latinamerikalaižed — 50,50 %, evropalaižed (ispanijalaižita) — 23,93 %, azijalaižed — 14,25 %, afroamerikalaižed — 6,94 %, indejalaižed — 0,65 %, valdmerimalaižed — 0,14 %, segoitadud augotižlibundanke — 3,06 %, toiženke augotižlibundanke — 0,54 %.

Transport

Avtobusad i kiruhavtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Fresno Area Express-organizacii (FAX) ohjastab kundališt transportad. Raudtestancii radab lidnan keskuses, Fresno-stancii kirhuližel «San Francisko — Los Andželes»-raudtel om sauvomas.

Kaik koume lendimportad oma saudud lidnas: rahvahidenkeskeine soda- da civiline Fresno Josemit-lendimport (FAT / KFAT, 2,6 mln passažiroid vl 2024) lidnan päivnouzmaižel röunal, civiline Fresno Čandler-ližalendimport (FCH / KFCH, penen aviacijan täht tobjimalaz) kahtes kilometras suvipäivlaskmha azjaližes keskusespäi, privatine Sjerra Skai Park-lendimport lidnan lodehes.

Galerei

• 
  Lidnan tobmuden sauvuz (2011, Fresno City Hall)
• 
  Fresnon Käskuzkund (2021, Robert E. Coyle Federal Building)
• 
  Pühän Joann-valatajan kafedraline päjumalanpert', vn 2007 nägu (riman katoline, om saudud vll 1902−1903)
• 
  Pühän Stroican jumalanpert', vn 2009 nägu (armenine apostoline jumalankodikund, letihe vll 1913−1914)
• 
  Fresnon kirjišt, Kalifornii-štatan universitet Fresnos (2016)
• 
  Lidnan läžundkodi (2011, Community Regional Medical Center)
• 
  Rahvahidenkeskeižen Fresno Josemit-lendimportan päine terminal vl 2013

Irdkosketused

• Fresno-ümbrikon tobmuden sait (fresnocountyca.gov). (angl.) (+ äikel'ne avtomatine känduz)