Lieks

Lieks
Lieksa (suom. i roč.)
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Suomenma
Eläjiden lugu (2024)	10,074 ristitud
Pind	4,067,70 km²
Pämez'	Pirre Seppänen; (uhoku 2024—)
Telefonkod	+358-
Aigvö	tal'vel UTC+2,; kezal UTC+3

Lieks (suom. i roč.: Lieksa, suomen virkand: [ˈlie̯ksɑ]) om Suomenman lidn da lidnankund valdkundan päivnouzmas. Se om Pohjoižkarjal-agjan kahtenz' lidn videspäi eläjiden lugun mödhe i kaikiš suremb lidnankund pindan mödhe.

Istorii

Brage-lidn (roč.: Brahea) oli olmas Lieksan territorijal vll 1653−1685, om pandud mantazole Ročinman tobmuden pätandan mödhe. Municipalitetan aluz om pandud vl 1900. Nimituz libub jogen nimespäi, a se saamen kelen leakša-sanaspäi «sokaz alangišt». Šingotihe mecan samižel da möndal. Vl 1934 vanh lidn oli muretud lämoipalol. Kätihe kundad lidnanvuiččeks (suom.: kauppala) vl 1936. Kund sai lidnan statusad vl 1973, sil-žo aigal ližatihe Pielisjärvi-kundad Lieksan lidnankundha.

Lieks šingotase kartonbumagaižel kombinatal («Pankaboard Oy»), mecanümbriradajal tegimel («Binderholz Nordic»), mecpilindan edheotandal («Anaika Wood»), pakuitezmaterialiden tehmižel sömtegimišton täht («Amcor Flexibles»), kompozitmaterialiden tehmižel («Joptec Composites») i räzintegesiden tegimel («Suomen Kumitehdas Oy»). Vas'ksoitoiden jogavozne Vaskiviikko-muzikfestival' oleskeleb lidnas vspäi 1980.

Geografijan andmused

Lidn sijadase agjan pohjoižpalas, Pielinen-järven päivnouzmaižel randal (894 km², 93 m ü.m.t., Neva-jogen bassein), Lieksanjogen (suom.: Lieksanjoki) lanktendanno sihe. Kaks' rahvahališt puištod oma lidnankundan territorijal: Koli i Patvinsuo.

Matkad Venäman röunhasai om 30 km pohjoižpäivnouzmha orhal. Matkad agjan Jogensu-keskushesai om 85 km suvhe orhal, 95 km avtotel vai raudtel, Hel'sinki-pälidnhasai om 440 km suvipäivlaskmha orhal, 528 km avtotedme vai raudtedme. Lähembaine lidn om Nurmes 46 km lodeheze orhal, 55 km avtotedme vai raudtedme.

Vn 2022 andmusiden mödhe lidnankundan pind om 4 067,70 km², sidä kesken kuiv ma — 3 417,86 km², vezi i sokaz tahond ottas kudendest (649,84 km²).

Tobmuz

Lieksan municipaline suim kogoneb 35 ezitajaspäi.

Edeline lidnan pämez' om Jarkko Määttänen (2015 — kül'mku 2023).

Eläjad

Vl 1980 lidnankundan eläjiden lugu oli 19 157 ristitud, vl 2000 — 15 208 ristitud, vl 2010 — 12 687 ristitud, vl 2020 — 10 719 ristitud. Vspäi 1975 kaikiš suremb kundan ristitišt oli 19 474 eläjad vl 1975. Eläjiden kaks' koumandest koncentriruidas lidnankundan keskuses.

Mamankel' (2016): suomen kel' — 96,0 %, ročin kel' — 0,1 %, toižed keled — 3,9 %.

Lidnankund om professionaližen opendusen keskuseks: Hristianine kolledž, muzikkolledž, Rahvahaline profškol, «Riverii»-kolledžan filial oma avaitud.