Varšav

Varšav
Warszawa
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Pol'šanma
Eläjiden lugu (2021)	1,863,056 ristitud
Pind	517,24 km²
Pämez'	Rafal Tšaskovski; (kül'mku 2018—,; Rafał Trzaskowski)
Telefonkod	+48−22
Aigvö	tal'vel UTC+1,; kezal UTC+2

Varšav, pagin. Aršav (pol'š.: Warszawa [varˈʂava], jidiš: וואַרשע / Varše , saks.: Warschau, latin.: Varsovia), täuz' nimituz om Varšav-pälidn (pol'š. Miasto stołeczne Warszawa), om Pol'šanman pälidn (vspäi 1596) da kaikiš suremb lidn. Mugažo se om Mazovijan sodaveikundan administrativižeks keskuseks, mülüb sihe.

Istorii

Eländpunkt om lidnan statusanke vspäi 1323. Toižen mail'man sodan aigan (1939−1945) Krakov oli pälidnaks, Varšavan viž kudendest oli pandud mantazole, sidä kesken istorine keskuz. Keskusen vaiše pen' pala om udessaudud i vaiše irdpolel.

Geografijan andmused

Lidn sijadase valdkundan keskuzpalan päivnouzmas, Visl-jogen randoil, 78..116 m ü.m.t. korktusil.

Klimat om ven kontinentaline. Keza om päivoikaz, tal'vaig om pil'vekaz lujas. Voden keskmäine lämuz om +9,0 C°, kezakun-elokun +17,7..+19,7 C°, tal'vkun-uhokun −0,1..−1,5 C°. Ekstremumad oma −30,7 C° (viluku) i +37,0 C° (eloku). Kezaaigan minimum om +1,8 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +18,9 C° (viluku). Ei voi panda halad kezakus-elokus. Paneb sadegid 550 mm vodes, enamba kezakus-elokus (61..82 mm kus), vähemba vilukus-keväz'kus (29..31 mm kus). Lumi venub 68 päiväd tal'ves, lumikatken keskmäine korktuz ei ületa seičemed santimetrad. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 68..72 % röunoiš sulakus-elokus, 84..88 % redukus-uhokus.

Tobmuz

Varšav jagase 18 lidnrajonaks (äilugu pol'š.: dzielnice) vspäi 2002.

Edeline lidnan pämez' om Hanna Gronkevič-Val'c (tal'vku 2006 — kül'mku 2018).

Eläjad

Vl 2014 lidnan eläjiden lugu oli 1 729 119 ristitud, vl 2016 — 1 748 916 ristitud^[1]. Enamba 3,1 mln elädas kaikes lidnaglomeracijas 6 100,43 km² pindal (2016. voz').

Transport

Avtobusad, tramvaid da ezilidnelektrojonused oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Vspäi 1995 metro radab lidnas (vspäi 2022 om 39 stancijad kahtel jonol, 41,3 km raudted). Kaks' päraudtestancijad om saudud lidnas.

Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Varšavan lendimport Frederik Šopenan nimed^[2] (WAW / EPWA, 18,8 mln passažiroid vl 2019) sijadase kahesas kilometras keskuzpalaspäi lidnan südäimes, sen suvipäivlaskmaiženno röunanno. Sišpäi tehtas reisid mail'madme, Evropan äjihe pälidnoihe da järedoihe lidnoihe, čarterreisid Keskmeren, Kariban meren da Indižen valdmeren lebutahoiže, jügureisid, mugažo Pol'šanmadme. Toine rahvahidenkeskeine civiline Varšav/Modlin-lendimport^[3] (WMI / EPMO, 3,1 mln passažiroid vll 2019 i 2022) sijadase 49 km pohjoižhe Varšavan keskuzpalaspäi. Sišpäi tehtas reisid Evropan järedoihe lidnoihe.

Homaičendad

Irdkosketused

Pälidnan ohjastusen oficialine portal (um.warszawa.pl). (pol'š.) (angl.)

Varšav Vikiaitas

	Pol'šanman sodaveikundad da niiden administrativižed keskused
	Alakarpatan (Žešuv) \| Alaläšan (Belostok) \| Alasilezijan (Vroclav) \| Kujavijan da Pomorjen (Bidgošč, Torun') \| Lodzin (Lodz') \| Lüblinan (Lüblin) \| Lübušan (Gožuv-Vel'kopol'ski, Zelöna Gur) \| Mazovijan (Varšav) \| Opolen (Opole) \| Penen Pol'šanman (Krakov) \| Pomorjen (Gdan'sk) \| Päivlaskmpol'žen Pomorjen (Ščecin) \| Silezijan (Katovice) \| Suren Pol'šanman (Poznan') \| Sventokšistan (Kel'ce) \| Varminiž-Mazuran (Ol'štin)

	Evropan pälidnad
	Afinad \| Amsterdam \| Andorr la Vel'j \| Baku \| Belgrad \| Berlin \| Bern \| Bratislav \| Brüssel' \| Budapešt \| Buharest \| Dublin \| Hel'sinki \| Jerevan \| Kijev \| Kišinöv \| Kopenhagen \| Lissabon \| London \| Lüblän \| Lüksemburg-lidn \| Madrid \| Minsk \| Monako-lidn \| Moskv \| Nikosii \| Oslo \| Pariž \| Podgoric \| Prag \| Reikjavik \| Rig \| Rim \| San Marino-lidn \| Sarajevo \| Skopje \| Sofii \| Stokhol'm \| Zagreb \| Tallidn \| Tbilis \| Tiran-lidn \| Vaduc \| Vallett \| Varšav \| Vatikan \| Ven \| Vil'nüs

[1] Stan na 30.06.2016. // Baza Demografia. Ludność (Demografine baz. Ristitišt). — Główny Urząd Statystyczny (demografia.stat.gov.pl). (pol'š.)

[2] Rahvahidenkeskeižen Varšavan lendimportan Šopenan nimed sait (lotnisko-chopina.pl). (pol'š.) (angl.)

[3] Rahvahidenkeskeižen Varšav/Modlin-lendimportan sait (modlinairport.pl). (pol'š.) (angl.)

[1]

[2]

[3]