Mordovijan Tazovaldkund

Mordovijan Tazovaldkund
Мордовская Республика (ven.)
Мордовия Республикась (erz.)
Мордовия Республиксь (mokš.)

Mordovijan Tazovaldkundan flag Mordovijan Tazovaldkundan znam
Pälidn	Saransk
Pind - Ühtes - saum vezid (%).	68-nz' 26 128 km² 0,8
Eläjiden lugu - Kaik - Sageduz	61-nz' 805,056 ristitud (2018) 30,81 rist./km²
Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš - Ühtele hengele	66-nz' 198,1 mlrd rub. (2016) 245,2 tuh. rub.
Federaline ümbrik	Volgaveren
Venäman ekonomine region	Volgan da Vätkan
Valdkundkel' (-keled)	venäkel', erzän kel', mokšan kel'
Tazovaldkundan pämez'	Vladimir Volkov
Ohjastusen ezimez'	Vladimir Suškov
Valdkundaližen Nevondkundan ezimez'	Vladimir Čibirkin
Gimn	Sä om minun lämoi, Mordovii...
Avtokod	13, 113
Aigvöd	UTC+3 (MSK+0)

Mordovijan Tazovaldkund (ven.: Республика Мордовия, erz.: Мордовия Республикась, mokš.: Мордовия Республиксь) vai Mordovii (ven.: Мордовия, erz. i mokš.: Мордовиясь) om üks' Venälaižen Federacijan subjektoišpäi.

Se mülüb Volgaveren federaližhe ümbrikho.

Tazovaldkundan pälidn da kaikiš suremb lidn om Saransk.

Keled

Valdkundkeled oma venän, erzän da mokšan keled, tazovaldkundan Konstitucijan 12. kirjutusen mödhe.

Istorii

Mordovijan Tazovaldkund om olmas vs 1930 vilukun 10. päiväspäi. Vodhe 1934 tal'vkun 20. päivhäsai sen nimi oli Mordovijan avtonomine agj. Vhesai 1990 sen nimi oli Mordovijan Avtonomine Nevondkundaline Socialistine Tazovaldkund.

Mordovijan Tazovaldkundan Konstitucii om vahvištadud vn 1995 21. päiväl sügüz'kud Mordovijan Konstitucižen Suiman ezitajil, sidä kesken Valdkundaližen Nevondkundan, da om väges äiluguižidenke vajehtusidenke.

Geografijan andmused

Mordovijan Tazovaldkundan reljefan kart.

Tazovaldkundal om röunoid Ul'janovskan agjanke päivnouzmas, Penzan agjanke suves, Räzanin agjanke päivlaskmas, Alalidnan agjanke pohjoižes da Čuvašijan Tazovaldkundanke pohjoižpäivnouzmas. Mordovijan Tazovaldkund om mererandatoi.

Pind om 26 128 km². Mecad ottas territorijan tobmad palad. Tazovaldkundan territorijan päivlaskmpol' mülüb Mokš-jogen basseinha, päivnouzmpol' — Sur-jogen basseinha.

Reljef om kukhikaz alangištoidenke. Kaikiš korktemb čokkoim om nimetoi taho 324 m kortte valdmeren pindan päl.

Klimat om ven kontinentaline. Heinkun keskmäine lämuz om +19 C°, vilukun — −12 C°. Paneb sadegid 350..700 mm vodes.

Londuseližed varad oma palab šoidkivi, fosforitad, mouckivi, mec, reskvezi.

Tobmuz

Tazovaldkundan pert' om Mordovijan Ohjastusen ištundsija Saranskas.

Vladimir Volkov radab tazovaldkundan pämeheks vs 2012 semendkun 10. päiväspäi, enzne tazovaldkundan Ohjastusen pämez' (1995−2012), Valdkundaline Nevondkund vahvišti händast radnikusele eziauguižikš Venäman prezidentan taričendan mödhe. Kaik rahvaz änestab tazovaldkundan pämest videks vodeks. Tazovaldkundan pämez' märičeb Ohjastusen strukturad, paneb ministrid radnikusile. Hän sättutab Ohjastusen ezimehen kandidatad parlamentanke.

Mordovijan parlament om Valdkundaline Nevondkund. Kaik rahvaz valičeb sen 48 ezitajad videks vodeks. Vladimir Čibirkin radab Nevondkundan ezimeheks vs 2011 tal'vkun 15. päiväspäi kahtenden strokun jäl'geten.

Radonoigendai tobmuz om Mordovijan Tazovaldkundan Ohjastuz. Vladimir Suškov radab Ohjastusen ezimeheks vs 2012 semendkun 14. päiväspäi. Tazovaldkundan ministrused, komitetad da radnikoičendad alištudas Ohjastusele.

Mordovijan Valdkundaližen Nevondkundan ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 18. päiväl sügüz'kud (6. kucund). Valitihe tazovaldkundan pämest vn 2017 10. päiväl sügüz'kud — ezmäižen kerdan vspäi 2003, nügüdläine pämez' sai vägestust ezmäižes turas (89,19% änid).

Eläjad

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 834 755 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt oli 1 029 562 eläjad vl 1970. Vl 2018 63% ristituid oma lidnalaižed.

Kaik om seičeme lidnad tazovaldkundas, 13 lidnanvuittušt žilod da 1250 küläd. Toine järed lidn (enamba 45 tuh. eläjid vl 2017) om Ruzajevk. Vl 2017 kaik oli 20 eländpunktad enamba mi 5 tuh. eläjidenke.

Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): venälaižed — 53,2%, mordvinalaižed — 39,9%, totarlaižed — 5,2%, ukrainalaižed — 0,4%, toižed rahvahad — 0,9%, rahvahuden ozutandata — 0,4%.

Irdkosketused

• Mordovijan Tazovaldkundan tobmuden aluzkundoiden oficialine portal (e-mordovia.ru). (ven.) (angl.) (erz.) (mokš.)
• Mordovijan Valdkundaližen Nevondkundan oficialine sait (gsrm.ru). (ven.)
• Mordovijan Tazovaldkundan Ohjastusen oficialižed lehtpoled tobmuden aluzkundoiden e-mordovia.ru-portalal. (ven.)