Evrejan avtonomine agj

Evrejan avtonomine agj
Еврейская автономная область (ven.)
ייִדישע אױטאָנאָמע געגנט (jidiš)
(eidiše aoitonome gegnt)

Evrejan avtonomižen agjan flag Evrejan avtonomižen agjan znam
Pälidn	Birobidžan
Pind - Ühtes - saum vezid (%).	60-nz' 36 271 km² 0,97
Eläjiden lugu - Kaik - Sageduz	82-nz' 162,014 ristitud (2018) 4,47 rist./km²
Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš - Ühtele hengele	79-nz' 46,9 mlrd rub. (2016) 283,8 tuh. rub.
Federaline ümbrik	Edahaižen Päivnouzmpolen
Venäman ekonomine region	Edahaižen Päivnouzmpolen
Valdkundkel' (-keled)	venäkel'
Gubernator	Aleksandr Levintal'
Ohjastusen ezimez'	hän-žo
Käskusenandajan Suiman ezimez'	Lübov' Pavlova
Avtokod	79
Aigvöd	UTC+10 (MSK+7)

Evrejan avtonomine agj (ven.: Еврейская автономная область, jidiš: ייִדישע אױטאָנאָמע געגנט eidiše aoitonome gegnt) om Venälaižen Federacijan subjekt. Se mülüb Edahaižen Päivnouzmpolen federaližhe ümbrikho.

Pälidn da kaikiš suremb lidn om Birobidžan.

Nece om evrejalaižiden üks' kahtes ühtnikaspäi oficialižen juridižen statusanke mail'mas, toine om Izrail'.

Keled

Valdkundkel' om üks'jäine — venäkel'.

Jidiš da ivrit oma vaiše ühten rahvahišpäi keled. Evrejan avtonomižen agjan Päkäskusen mödhe arvoimižed sädas niiden da toižiden rahvahiden kelid kaičemha, opendamha da šingotamha.

Istorii

Evrejan avtonomine agj om olmas vs 1934 semendkun 7. päiväspäi.

Evrejan avtonomižen agjan Päkäskuz om vahvištadud vn 1997 8. päiväl redukud agjan Käskusenandajan Suiman ezitajil, om allekirjutadud gubernatoral sil-žo päiväl da om väges möhembaižidenke vajehtusidenke.

Geografijan andmused

Evrejan avtonomižen agjan reljefan kart.

Agjal om röunoid Kitainke suves da päivlaskmas (sen Heilunczän-agjanke), Amuran agjanke lodehes, Habarovskan randanke pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas. Evrejan avtonomine agj om mererandatoi.

Pind om 36 271 km². Znamasine Amur-jogi om Kitainke röunaks agjan suves da päivlaskmas. Jogen vagon leveduz om 1,5..2,5 km.

Keskamuran alangišt om agjan suves, se otab agjan pol't. Toine pala om Pen' Hingan da toižed pened mägisel'gad, ned sijadasoiš agjan lodehes da pohjoižes. Agjan kaikiš korktemb čokkoim om Üläopenikoiden mägi (1421 m).

Klimat om ven mussonine. Tal'vel paneb vähä lunt, om vilu. Vilukun keskmäine lämuz om −19 C° suves da −25 C° pohjoižil mägil. Keza om läm' da neps. Paneb sadegid 600..700 mm vodes, niišpäi koume nelländest — semendkus-sügüz'kus.

Londuseližed varad oma bur hil', kivihil', metallad (raudkivend, tin, marganc, kuld, magnii, berillii da tž. harvad mametallad), sauvondmaterialad (mouckivi, saved, letked, gravii, sauvondkivi), grafit, tal'k, mineraližed mujud, fosforitad, mec, reskvezi.

Tobmuz

Agjan ohjastusen pert' Birobidžanas (2015)

Avtonomižen agjan pämez' nimitase gubernatoraks. Aleksandr Levintal' radab gubernatoran vs 2015 uhokun 24. päiväspäi. Kaik rahvaz änestab gubernatorad videks vodeks, enamba kaht strokud jäl'geten ei sa. Gubernator-žo radab Ohjastusen ezimehen, hän märičeb sen strukturad da paneb sen ühtnijoid radnikusile. Varagubernator, kaks' ezmäšt Ohjandusen varaezimest da koume muite Ohjandusen varaezimest oma hänele abhu.

Evrejan avtonomižen agjan üks'kodine parlament om Käskusenandai Suim (jidiš: לעגיסלאַטיווע אַסעמבלי פון די אידישע אַוטאָנאָמאָוס קאנט legislative asembli fun di idiše autonomous kant). Kaik rahvaz valičeb sen 19 ezitajad videks vodeks. Lübov' Pavlova radab Käskusenandajan Suiman ezimeheks vs 2016 sügüz'kun 30. päiväspäi.

Radonoigendai tobmuz om Evrejan avtonomižen agjan Ohjastuz. Agjan ohjandused, komitetad da valdkundaližed inspekcijad alištudas Ohjastusele.

Valitihe gubernatorad vn 2015 13. päiväl sügüz'kud, Aleksandr Levintal' sai vägestust ezmäižel tural (75,42%) da radab ühtenden strokun. Käskusenandajan Suiman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 18. päiväl sügüz'kud (6. kucund).

Eläjad

Vl 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 176 558 ristitud. Kaikutte seičemenz' ristit kümnespäi om lidnalaine.

Kaik om kaks' lidnad agjas da 11 lidnanvuittušt žilod. Ei ole toižid järedoid lidnoid. Vl 2010 kaik oli 5 eländpunktad enamba mi 5 tuh. eläjidenke.

Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): venälaižed — 90,1%, ukrainalaižed — 2,8%, evrejalaižed — 0,9%, totarlaižed — 0,5%, vaugedvenälaižed — 0,4%, azerbaidžanlaižed — 0,4%, toižed rahvahad — 2,7%, rahvahuden ozutandata — 2,2%.

Erased toižed igähižed rahvahad: nanalaižed — 95 rist. (0,05%), kitajalaižed — 84 rist. (0,05%), evenkalaižed — 63 rist. (0,04%), nivhalaižed — 24 rist. (0,01%), ul'čilaižed — 19 rist. (0,01%), evenalaižed (lamutalaižed) — 12 rist. (0,01%), udegelaižed — 8 rist. (0,005%).

Irdkosketused

• Evrejan avtonomižen agjan tobmuden aluzkundoiden (gubernatoran da Ohjastusen) oficialine portal (eao.ru). (ven.) (angl.) (kit.) (evr.)
• Evrejan avtonomižen agjan Käskusenandajan Suiman oficialine sait (zseao.ru). (ven.)

	Evrejan avtonomižen agjan lidnad
	Birobidžan | Oblučje