Hahktin

Hahktinan pallišk

82	0 4 18 32 18 8 2
Pb 207,2
Hahktin

Hahktinan spektr

Hahktin (Pb — plumbum latinan kelel) om 82nz' himine element himižiden elementoiden periodižes tabludes. Sen sijaduz om nelländestoštkümnendes gruppas (vanhtunuden klassifikacijan mödhe — nelländen gruppan päalagruppas, IVA), tabluden kudendes periodas.

Ühthine ümbrikirjutand

Hahktin om levitadud Man kores (14 grammad tonnas, 38. sija), i voib löuta sidä puhthas olendas. Metall om tetab amuižiš aigoišpäi jo. Hahktinan sulamine oli olnu ezmäižen metallurgižen processan. Saudihe vedenveimid Amuižes Rimas.

Metall da sen purud oma toksižed. Hahktinan organižed ühtnendad oma travijad enamba mi anorganižed.

Fizižed ičendad

Hahktin om jüged tagokaz hahk metall, kudamb om muga pehmed, miše voib leikata sidä veičel. Kändase üläveimeks 7,26 K lämudel. Kaičeb γ-sädegoičendaspäi hüvin. Kristalline segluz om kubine tahkoncentriruidud.

Atommass — 207,2. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 11,35 g/sm³. Suladandlämuz — 600,61 K (327,46 C°). Kehundlämuz — 2022 K (1749 C°).

Kaik nell' stabilišt izotopad mülüb londuseližhe hahktinha: ²⁰⁴Pb (1,4 %), ²⁰⁶Pb (24,1 %), ²⁰⁷Pb (22,1 %), ²⁰⁸Pb (52,4 %). Nece om tabluden jäl'gmäine element stabiližidenke izotopoidenke. Tetas 34 ratud izotopad 178..203, 205, 209..215 atommassanke i niiden 48 izomärad. Niišpäi kaikiš hätkembad izotopad oma ²⁰⁵Pb 17,3 mln vozid pol'čihodamižen pordonke, ²⁰²Pb-izotop (T_½= 52,5 tuhad vozid) i hahktin-210 (22,2 vot). Kaikiš hätkembad eläjad izomärad oma ^202m1Pb (T_½=3,53 časud), ^204m2Pb (67,2 minutad) i ^197m1Pb (43 minutad). Izotopad čihotas α- (izotopad 178..180), α- i β-čihodamižen (izotopad 181..188, 190..192, 194, 196, 202, 210) vai muite β-čihodamižen kal't (kaik toižed), kebnembad kändasoiš tallijaks, jüžmakombad vismutaks, izotopad 178..180 — artutikš, izotopad 181..188, 190..192, 194, 196, 202 — tallijaks i artutikš, izotop 210 — vismutaks i artutikš.

Himižed ičendad

Vezi il'manke muretas metallan puhthut hilläšti hahktinan gidrohapandusen(II) sädandanke. Muigotandmärad: 0, +2, +4.

Hahktin reagiruib muglidenke, vähäkoncentriruidud azotmuiktusenke, koncentriruidud solmuiktusenke:

$\mathrm {Pb+2NaOH+2{H_{2}}O=Na_{2}[Pb(OH)_{4}]+H_{2}\uparrow }$

$\mathrm {3Pb+8HNO_{3}=3Pb(NO_{3})_{2}+2NO\uparrow +4H_{2}O}$

$\mathrm {Pb+2HCl=PbCl_{2}+H_{2}\uparrow }$

Kävutand

Edel kävutihe äi hahktinad poligrafijas i benzinan ližaduseks. Nügüd'aigan ottas kävutamižhe hahktinan ühtnendoid neniš produktoiš tobjimalaz: akkumulätorbatarejad, poukahtuzsubstancijad i detonatorad, mujutimed.

Puhthan elementan järedambad tegijad oma AÜV, Kitai, EÜ:n valdkundad i Venäma. Vl 2014 tehtihe 4,58 millionad tonnoid da ümbriradoihe tošti 5,64 mln tonnoid. Maksoi 1,3..1,5 US$ kilogrammas vl 2006.

Irdkosketused

• Hahktin webelements.com-saital. (angl.)
• Kirjutuz hahktinas Himižiden elementoiden populärižes n-t.ru-kirjištos. (ven.)