Nikel'

Vikipedii-späi
Puhtaz nikel'
28
0
0
0
2
16
8
2
Ni
58,6934
Nikel'

Nikel' (Niniccolum latinan kelel) om 28nz' himine element himižiden elementoiden periodižes tabludes. Sen sijaduz om kümnendes gruppas (vanhtunuden klassifikacijan mödhe — kahesanden gruppan laptalagruppas), tabluden nelländes periodas.

Ühthine ümbrikirjutand ​[vajehta | vajehtada tekst]

Nikel' om levitadud Man kores keskmäras, 0,01% massan mödhe vai 100 grammad tonnas. Voib löuta ičesündujad nikelid vaiše meteoritoiš raudanke ühtes. Vl 1751 ročilaine Aksel' Fredrik Kronstedt-himik sai puhtast nikelid ezmäižen kerdan.

Metall da sen ühtnendad oma toksižed, kuctas allergišt reakcijad. Nikelin otand südäimehe om vitiligon üks' süišpäi.

Fizižed ičendad[vajehta | vajehtada tekst]

Nikel' om lujas kova plastine tagokaz korrozijanvastaine hobedaižvauged päličmänendmetall. Elementan elektroniden konfiguracii orbitaliden mödhe voib olda mugoi-ki: 2, 8, 17, 1.

Atommass — 58,6934. Ninevuz (normaližiš arvoimižiš) — 8,9 g/sm³. Suladandlämuz — 1728 K (1455 C°). Kehundlämuz — 3003 K (2730 C°).

Londuseline nikel' kogoneb vides stabiližes izotopaspäi: 58Ni (68,27%), 60Ni (26,10%), 61Ni (1,13%), 62Ni (3,59%), 64Ni (0,91%). Tetas 26 ratud radioaktivišt izotopad 48..57, 59, 63, 65..78 atommassanke, i 8 izomärad, niiden keskes kaikiš hätkemb čihodai om 59Ni-izotop (T½=76 tuhad vozid).

Himižed ičendad[vajehta | vajehtada tekst]

Nikel' om vähäaktivine himižešti. Ei ole reakcijad nenidenke substancijoidenke: vezi, muglad i erased muiktused. Muigotandmärad: +3..+1, mugažo +4 harvoin. Metall om kattud normaližiš arvoimižiš hapandusen kerthel. Nikelin tuhk palab il'mas.

Kävutand[vajehta | vajehtada tekst]

Ottas kävutamižhe tehmaha rosttumatont terast (sadud nikelin kaks' koumandest), raudatomid i räkänvastaižid ühthesuladisid. Kävutadas nikeliruimha pindoid, tehmaha vanuimid, akkumulätorid i järgeližid rahuzid. Renein nikel' om himižiden reakcijoiden katalizatoraks.

Saihe 2,25 mln tonnoid mail'mas vl 2016. Pätegijad (enamba 200 tuh. tonnoid) oma Filippinad, Venäma, Kanad, Avstralii, Uz' Kaledonii (Francii). Vl 2012 maksoi 15,5..17,6 US$ kilogrammas.

Irdkosketused[vajehta | vajehtada tekst]