Alauz'lidn

Alauz'lidn
Нижний Новгород
Lidnanznam;	Flag;
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2023)	1,213,477 ristitud
Pind	410,68 km²
Pämez'	Jurii Šalabajev; (semendku 2020—)
Telefonkod	+7−831-xxx-xx-xx
Avtokod	52, 152
Aigvö	UTC+3 (MSK+0)

Alauz'lidn (ven.: Ни́жний Но́вгород, paginas muite Нижний paksus, vozil 1932−1990 — Gor'kii, ven. Горький) om millionerlidn Venäman päivlaskmas. Se om Alalidnan agjan administrativine keskuz, kaikiš suremb lidn da lidnümbrik, mugažo Volgaveren federaližen ümbrikon pälidn. Lidn om Alalidnan aglomeracijan keskuz (2,1 mln rist.).

Istorii[redaktiruida | redaktiruida purde]

Eländpunktan aluz om pandud vl 1221 kuti Alaman Uz'lidn (ven.: Новгород Низовской земли). Vozil 1350−1392 se oli Alalidnan da Suzdalin ruhtinazkundan pälidnaks. 16. voz'sadaspäi Alalidnan kreml' om olmas kaks'kilometriženke seinänke da 13 čuhundusenke.

Geografijan andmused[redaktiruida | redaktiruida purde]

Lidn sijadase Volgan da Okanjogen ühthejoksmusen sijas, Volgan oiktal randal. Lidnan keskuzpala seižub 200 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Reljef om tazo. Lähembaižed ezilidnad oma Bor pohjoižpäivnouzmas Volgan vastrandal, Kstovo suvipäivnouzmas i Dzeržinsk päivlaskmas.

Klimat om ven kontinentaline. Voden keskmäine lämuz om +4,8 C°, kezakun-elokun +17..+19 C°, tal'vkun-uhokun −7..−9 C°. Ekstremumad oma −41 C° i +38 C°. Paneb sadegid 648 mm vodes, enamba kezakus-elokus (68..78 mm kus), vähemba uhokus-sulakus (35..36 mm kus).

Administrativine jagand[redaktiruida | redaktiruida purde]

Alauz'lidn jagase kahesaks administrativižeks rajonaks.

Kaik kahesa küläd, nell' žilod, Vihand Lidn-kurortžilo (ven.: Зелёный Город, 2409 rist. vl 2017) i Podnovje-slabad (1208 rist. vl 2010) mülüdas lidnümbrikho Alauz'lidnan ližaks. Lidnümbrikon pind om 514,56 km².

Edeline lidnan pämez' (mer) om Vladimir Panov (viluku 2018 — semendku 2020).

Eläjad[redaktiruida | redaktiruida purde]

Vl 1913 lidnan ristitišt oli 111 400 ristitud. Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 1 250 619 ristitud, lidnümbrikon — 1 259 738 ristitud. Vl 2017 kaik 1 264 075 ristitud elihe lidnas i 1 270 241 ristitud kaikes lidnümbrikos. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 1 445 000 eläjad vl 1991. Ristitišton migracii tegese Moskvan regionha pälidnan lähembusen taguiči.

Rahvahad (2010): venälaižed — 94,3 %, totarlaižed — 1,0 %, toižed rahvahad — 4,7 %.

Transport[redaktiruida | redaktiruida purde]

Avtobusad, trolleibusad, tramvaid da maršruttaksid oma kundaližeks transportaks lidnas. Vspäi 1985 metro radab lidnas (vl 2019 om kaks' jonod, 15 stancijad, 21,6 km raudted), vspäi 2013 — lidnelektrojonused (vl 2019 om kaks' jonod, 18 stancijad, 65,9 km raudted).

Rahvahidenkeskeine sodavägiden da civiline Čkalov-lendimport^[1] (edel 2021. vot Strigino, ven.: Стри́гино, GOJ / UWGG / НЖС, 1,2 mln passažiroid vl 2022) sijadase 18 kilometras suvipäivlaskmha lidnan keskusespäi. Sišpäi tehtas reisid Evropan i Keskuzazijan maihe, Venämadme tobjimalaz, mugažo lebutahoiže.

Vl 1862 raudte tuli lidnha. Nügüd' Alauz'lidn om järedaks raudtesol'meks. Vspäi 2010 Sapsan-jonused ühtenzoittas lidnad Piterinke Moskvan kal't.

Galerei[redaktiruida | redaktiruida purde]

Lidnan Duman i Administracijan sauvuz Alauz'lidnan Kremliš (2018)
Alauz'lidnan Kreml' (2008)
Ph. Aleksandr Nevalaižen kafedraline päjumalanpert', vn 2021 nägu
Voznesenjan Pečerskii mez'jumalankodi, vn 2016 nägu
GAZ:an päine administrativine sauvuz vl 2011
«Sormovo»-kompanijan pertišt vl 2015 (laivansauvomine)
Alauz'lidnan jarmankan päsauvuz vl 2022
«Ganza»-moll (2018)
Alauz'lidn-Moskovskii-päraudtestancijan sauvuz vl 2019

Sebruzlidnad[redaktiruida | redaktiruida purde]

Saksanma Essen, Pohjoine Rein da Vestfalii, Saksanma (vspäi 1991)
AÜV Filadel'fii, Pensil'vanii, Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad (1994)
Ukrain Har'kov, Ukrain (2001)
Suomenma Tampereh, Suomenma (1995)

Homaičendad[redaktiruida | redaktiruida purde]

↑ Strigino-lendimportan sait (goj.aero). (ven.) (angl.)

Irdkosketused[redaktiruida | redaktiruida purde]

Lidnan Duman oficialine sait (gordumannov.ru). (ven.)
Lidnan ohjastusen oficialine portal (admgor.nnov.ru, нижнийновгород.рф). (ven.) (angl.) (isp.) (saks.) (fr.)

Alauz'lidn Vikiaitas

	Alalidnan agjan lidnad
	Alauz'lidn \| Arzamas \| Balahn \| Bogorodsk \| Bor \| Čkalovsk \| Dzeržinsk \| Gorbatov \| Gorodec \| Knäginino \| Kstovo \| Kulebaki \| Liskovo \| Lukojanov \| Navašino \| Pavlovo \| Perevoz \| Pervomaisk \| Sarov \| Semönov \| Sergač \| Šahunj \| Zavolžje \| Uren' \| Vetlug \| Viks \| Volodarsk \| Vorsm

	Venälaižen Federacijan subjektoiden pälidnad
	Abakan \| Alauz'lidn \| Anadir' \| Arhangel'sk \| Astrahan' \| Barnaul \| Belgorod \| Birobidžan \| Blagoveščensk \| Bränsk \| Čeboksarad \| Čeläbinsk \| Čerkessk \| Čit \| Elist \| Gatčin \| Gorno-Altaisk \| Groznii \| Habarovsk \| Hanti-Mansiisk \| Irkutsk \| Iževsk \| Ivanovo \| Jakutsk \| Jaroslavl' \| Jekaterinburg \| Joškar-Ol \| Kaliningrad \| Kalug \| Kazan' \| Kemerovo \| Kirov \| Kizil \| Kostrom \| Krasnodar \| Krasnogorsk \| Krasnojarsk \| Kurgan \| Kursk \| Lipeck \| Magadan \| Magas \| Mahačkal \| Maikop \| Moskv \| Murmansk \| Nal'čik \| Nar'jan Mar \| Novosibirsk \| Omsk \| Orel \| Orenburg \| Penz \| Perm' \| Petropavlovsk Kamčatkal \| Petroskoi \| Piter \| Pskov \| Rostov Donal \| Räzan' \| Salehard \| Samar \| Saransk \| Saratov \| Siktivkar \| Simferopol' (de fakto) \| Sevastopol' (de fakto) \| Smolensk \| Stavropol' \| Sur' Uz'lidn \| Suvisahalinsk \| Tambov \| Tomsk \| Tul \| Tver' \| Tümen' \| Uf \| Ulan Ude \| Ul'janovsk \| Vladikavkaz \| Vladimir \| Vladivostok \| Volgograd \| Vologd \| Voronež

[1] Strigino-lendimportan sait (goj.aero). (ven.) (angl.)

[1]